İbibik Kuşu
(Upupa epops), ibibikgiller (Upupidae) familyasında yer alan tek kuş türü. Eşleşme dönemlerinde çıkardıkları sesten dolayı Anadolu'da hüthüt adını almıştır.
Yaşam şekli
Gagaları uzun ve yay şeklinde olan kuşlardır. Sivri gagaları ile toprağı eşerek çıkardığı kurtçukları havaya fırlatıp gagasını açarak havada kapmayı severler. Kırlar ve ormanlar yerleşim alanlarıdır. Haşere, böcek, salyangoz ve solucanlarla beslenirler. Her çeşit oyukta ve kovukta yuvalarını yaparlar ve insana rahatlıkla alışırlar. Açık arazide bulunabileceği gibi şehir parklarında da rastlanır.
Üreme
Yuvasını ağaç kovuklarında veya yüksek toprak deliklerinde yapar. Kuluçka zamanı kuyruk bezinden ağır bir koku yayılır. Dişileri 4-12 adet açık mavi veya zeytuni kahverengi yumurtalar üzerinde 16 gün kuluçkaya yatarlar. Kuluçka sırasında erkek dişiyi besler. Yavrular dışkı atarak düşmanlarından kendilerini korurlar.
Dağılımı
Palearktik'de ve Afrika'da bulunurlar. Sonbahar mevsiminde Afrika'ya göç eder. Baharda Asya ve Avrupa'ya tekrar döner. Göç zamanlarının dışında yalnız yaşamayı seven kuşlardır.
Ses-Ötüşü 'U-bu-bup' ( ya da hup-hup-hup ) şeklinde ilk hecesi vurgulu, oldukça pes fakat epey uzaktan işitilebilen ve çok yankılanan bir ötüşü vardır. Baharda erkek bunu sürekli tekrarlar. Şişe ağızına üfleyince çıkan sese benzer.
Davranışları
Yerde paytak paytak yürüyerek avlanır, aniden havalanır ve uzun, sakin ve dalgalı bir uçuşla uzaklaşır. Yuvasını hayvan dışkısı öbeklerini de yapan İbibik dışarıdan gelecek tehditlerin dayanamayacağı pis kokuda bir ortam yaratır. Kendi dışkısını fırlatma becerisini de korunma amaçlı kullanır.60 cm ye kadar çok iyi bir nişancıdır. En son çare olarak da yılan gibi tıslamayı ve keskin gagası ile gagalamayı dener. Üreme için çöplük ve hayvan dışkısı olan yerleri seçmesindeki diğer bir neden de bu tip ortamlarda bol sinek,larva ve kurtçuk bulunmasıdır. Kuluçkayı dişi yanlız yapar, erkek besin sağlar. Kuluçkadan sonra besin sağlama görevini birlikte yürütürler.
Yerel Adları
Türkiye'nin her yöresinde bulunur. 50 ye yakın Türkçe yöresel adı vardır. Çavuşkuşu ( Osmanlı Dönemi), Hüthüt (arapçadan ), İbicek (Halk Şiirlerinde), Tarakçın (Anandolunun Kuzeyi) diye de adlandırılır. Diğer Yöresel Adlar :baltalı, bayramcak, çavuş kuşu, dağ horozu, darak kuşu, darakcin, darakçin, dogey, gosgok, gügük, güpbük, harman horozu, hibibik, hipop, hophop, hophopık, hopop, hübbuk, hübbük, hübübük, hütüt, hüthüt, hüthüt kuşu (Elazığ), ıbabap, ibik, ibidik, ibikli, ibobop, kel ibik, kızlar çavışı, kokar ibik, kokar meke, kokar yürülük, nacaklı, patla baş, pipo, takgalı, taraklı, taraklı kuş, ububuk, übübük, yamalkan, yırıbık, yiribik, cennetkuşu.
22 Mart 2009 Pazar
Kaydol:
Kayıt Yorumları (Atom)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder